U wenst informatie over
Zoals elk bot, kunnen de botten die het kniegewricht vormen (distaal femur, proximaal tibia en patella) bij een trauma een- of meerdere breuken oplopen. Wij bespreken hier enkele van de meest voorkomende fracturen rondom het kniegewricht: de patella fractuur, het tibiaplateau fractuur en avulsiefracturen. Gezien deze fracturen tot in het gewricht lopen, dienen zij correct behandeld te worden om de functie te behouden.
Breuken in de knie:
De oorzaken van de verschillende fracturen rondom de knie zijn in een meerderheid van de gevallen terug te brengen tot trauma’s, allen echter licht verschillend in hoe ze tot stand zijn gekomen:
- Patella (knieschijf) fracturen:
- direct trauma door impact of val
- indirect door inwerking van de spierkracht van de grote bovenbeenspier (quadriceps) op de patella, wanneer de knie geforceerd wordt om te plooien
- Tibiaplateau fractuur
- Varustrauma (knie wordt naar buiten geduwd) of valgustrauma (knie wordt naar binnen geduwd)
- Door een hoog-energetisch trauma (verkeersongeluk, sportletsel) of laag-energetisch (minimaal trauma bij osteoporotische constitutie)
- Avulsiefracturen (niet exhaustief)
- Segondfractuur: avulsie van aanhechting anterolateraal ligament op het tibia, pathognomonisch in voorste kruisband (VKB) ruptuur
- Reverse Segondfractuur: avuslie van diepe aanhechting van mediaal collateraal ligament (dMCL) op het proximaal tibia, geassocieerd met elongatie of ruptuur van de achterste kruisband (AKB)
- Eminentiafractuur: avulsie van beenderige aanhechting van de VKB
- AKB avulsie: avulsie van de beenderige aanhechting van de AKB
- Arcuate fractuur/Biceps femoris pees avulsie: avulsie van de fibulakop. Sterk verdacht voor letsel aan het posterolaterale complex (PLC)
Klachtenpatroon:
Het klachtenpatroon is wederom sterk afhankelijk van het type van fractuur. Pijn is steeds geassocieerd. Zwelling en hemartrosis (Bloeding in het kniegewricht) zullen ook aanwezig zijn, gezien deze fracturen (patella- en tibiaplateau fractuur) intra-articulaire uitlopers hebben. Steunname is in deze gevallen ook vaak onmogelijk. Avulsiefracturen zijn vaak geassocieerd met intra-articulaire ligamentaire letsels (VKB/AKB), die hun specifieke klachtenpatroon hebben (zie VKB en AKB letsels). Specifieke condities zullen nagekeken en/of getest worden tijdens het klinisch onderzoek.
Diagnose
- Anamnese
- Bevragen van de setting van het trauma:
- Wat was de patiënt aan het doen op het ogenblik van het trauma, was er een contact?
- Hoe was de positie van de knie wanneer het trauma plaatsvond?
- Acute gevolgen:
- Zwelling van de knie?
- Beperking in mobiliteit en steunname?
- Pijn?
- Bevragen van de setting van het trauma:
- Klinisch Onderzoek
- In de acute fase kan het klinisch onderzoek bemoeilijkt door de pijn en zwelling, waardoor er soms noodzaak is aan een evacuerende punctie van de hemartrose
- Een punctie heeft ook diagnostische waarde. Bij de vaststelling van vetcellen (afkomstig uit het centrale beenmerg) in het punctaat kan een intra-articulaire fractuur bevestigd worden.
- Inspectie
- Beperkte steunname/gebruik van krukken
- Hemartrose/zwelling van de knie
- Ecchymose (bloeduitstorting) rondom de knie
- Positie van de knie/patella
- Palpatie
- Locatie van de pijn kan meer informatie verschaffen over het onderliggende letsel
- ‘gap’ thv de knieschijf
- Uitsluiten van
- Open fractuur
- Compartimentsyndroom
- Vasculair letsel
- Locatie van de pijn kan meer informatie verschaffen over het onderliggende letsel
- Specifieke testen
- Straight leg raise
- in verdenking van een patella fractuur, zal gevraagd worden of patiënt het been gestrekt kan opheffen. Dit geeft informatie over de integriteit van het extensorapparaat van de knie.
- Specifieke testen voor kruisband pathologie
- Varus/valgusstress test
- Uitgebreide laxiteit is meestal het gevolg van tibiaplateau fracturen
- Neurologisch nazicht
- Straight leg raise
- In de acute fase kan het klinisch onderzoek bemoeilijkt door de pijn en zwelling, waardoor er soms noodzaak is aan een evacuerende punctie van de hemartrose
- Beelvdorming
- Standaard radiografie
- Basis onderzoek ter bevestiging/uitsluiting van beenderige letsels
- CT
- Beste onderzoek voor evaluatie van de beenderige structuren
- MRI
- Wanneer onderliggende ligamentaire letsels worden verwacht
- in het geval van avulsiefracturen
- Evaluatie van andere structuren in de knie
- Meniscusletsel
- Kraakbeenletsel
- ...
- Wanneer onderliggende ligamentaire letsels worden verwacht
- Standaard radiografie
Waarom wordt er behandeld:
Fracturen dienen steeds behandeld te worden (zowel conservatief als operatief) om de anatomie en functie van het gewricht zo goed als mogelijk terug te herstellen zoals het was voor het trauma. In het geval van avulsiefracturen zal vooral aandacht moeten gaan naar de behandeling van de onderliggende oorzaak (ligamentaire letsels).
De behandelingskeuze is afhankelijk van:
De behandeling is wederom sterk afhankelijk van een aantal factoren: het type fractuur, de uitgebreidheid van disruptie van gewrichtsoppervlak, de functionele beperking, de patiëntkarakteristieken en de status van de omliggende structuren (huid en weke delen).
x
Osteosynthese x
x
Wat moet er gebeuren voor de ingreep:
x
Hoe verloopt de ingreep:
x
Beleid tijdens hospitalisatie:
x
Beleid na ontslag:
x
Controle en opvolging:
x
Revalidatie:
x
Eventuele complicaties:
x
Nog enkele tips:
x
6 maanden - 1 jaar
na 2 weken
bureau: 2 maanden, fysiek werk: 3 - 4 maanden
2 - 3 weken
Afhankelijk van het type letsel en type sport. Kracht ten vroegste na 3 maanden.
Maximaal 2 weken.
Na 2 weken
Algemene verdoving
Na 6 weken
2 - 3 weken
Afh van de complexiteit: 30 min - 2,5u.
Zo nodig
1 nacht