Ruggenmergletsel

Het ruggenmerg is een zachte, met vloeistof gevulde zak, die zich in de wervelkolom bevindt en van de hersenbasis naar het midden van de rug loopt. Het bevat zenuwen, bloedvaten en
cerebrospinale vloeistof. Deze zenuwen zenden signalen van de hersenen naar de rest van het lichaam en vice versa.
Een beschadiging aan deze kwetsbare structuur is levensbedreigend en moet als een medisch spoedgeval worden behandeld. De meest voorkomende oorzaak van zo'n beschadiging is traumatisch letsel. Andere niet-traumatische oorzaken zijn epidurale bloeduitstortingen, (bloedstolsels), spinale tumoren/uitzaaiingen en epidurale abcessen.

De functionele veranderingen na letsel van de wervelkolom kunnen complex zijn. Schade op het niveau van de wervelkolom resulteert in ofwel een breuk van het wervellichaam en de facetgewrichten, dan wel een verplaatsing van de tussenwervelschijven en de omliggende ligamenten. De resulterende instabiliteit van de wervelkolom kan druk uitoefenen op het ruggenmerg waardoor zenuwen en bloedvaten scheuren. De verminderde bloedtoevoer en de zenuwbeschadiging zouden een progressieve ontstekingsreactie kunnen veroorzaken, die zich
vele niveaus boven en onder de plaats van beschadiging zou kunnen verspreiden. 20% van alle traumatische letsels komt voor in het nekgebied van de wervelkolom. Recente studies tonen
aan dat in Europa ongeveer 15 op de miljoen mensen worden getroffen door traumatische compressie van het ruggenmerg. Jonge mannen vormen de meerderheid. Verkeers- en
sportongevallen zijn de belangrijkste oorzaken van trauma.
Een uitzaaiing/tumor van de wervelkolom kan het ruggenmerg ook comprimeren. 60% van de uitzaaiingen in de wervelkolom komen voor in de bovenste (thoracale) wervelkolom. Borst-, prostaat- en longuitzaaiingen komen vaker voor. Een bacteriële infectie rondom het ruggenmerg kan wekenlang onopgemerkt blijven. De
resulterende symptomen van ruggenmergcompressie kunnen plotseling ontstaan. Risicofactoren voor abcesvorming zijn diabetes, nierfalen, onderdrukking van het immuunsysteem, intraveneus drugsgebruik en alcoholmisbruik. Eerdere chirurgische ingrepen vormen ook een risicofactor.
Epidurale bloeduitstortingen kunnen ontstaan na traumatisch letsel of spontaan optreden bij patiënten die stollingsproblemen hebben of langdurig op een antistollingsbehandeling staan.

De belangrijkste klinische verschijnselen van ruggenmergcompressie zijn verlamming van de armen en/of benen, gevoelsverlies onder de plaats van letsel, verlies van blaas- en/of darmcontrole, spinale shock, gelokaliseerde pijn, ademhalingsproblemen/ademhalingsinsufficiëntie, lage bloeddruk en spierspasmen.

De ernst van het letsel kan worden geclassificeerd als een volledige of onvolledige verlamming.

CT- en MRI-scans zijn de beste hulpmiddelen voor radiologische beoordeling. Een CT-scan helpt bij het opsporen van fracturen van de wervelkolom; een MRI-scan detecteert ligamentschade, tussenwervelschijf verplaatsing, weefselbeschadiging en intraspinale bloedingen. In het geval van tumoren en abcessen is beeldvorming van de gehele wervelkolom, m.b.v. een geïnjecteerde kleurstof, noodzakelijk. Röntgenfoto's kunnen ook worden gebruikt.

- Pijnklachten

- Verlammingsverschijnselen

• Traumatische ruggenmergcompressie:

  Een operatie binnen de 24 uur met de nodige veiligheidsoverwegingen is de primaire behandelingsoptie. Dit omvat ruggenmergdecompressie, correctie van de botverplaatsing, stabilisatie van de wervelkolom met schroeven, pinnen of platen en het fuseren van wervels om een betere stabiliteit op lange termijn te bevorderen. Dit zorgt vervolgens voor betere botgenezing en een veiligere postoperatieve revalidatie. Naast een operatie, kunnen er medicijnen nodig zijn om de bloeddruk te verhogen.

• Wervelkolomtumoren:

  Chirurgie gevolgd door bestraling is de huidige gouden standaard voor de behandeling. Bij chirurgie wordt de tumor verwijderd, met of zonder fixatietechnieken (afhankelijk van de stabiliteit van de wervelkolom). Studies tonen aan dat dit een betere, acute verlichting van de symptomen biedt. Bestraling wordt postoperatief uitgevoerd om de tumorgroei te verminderen en er is aangetoond dat behandeling met steroïden voor een acute vermindering van zenuwgerelateerde symptomen zorgt.

• Spinale abcessen en epidurale bloeduitstortingen:

  Een operatie is nodig om het abces of de bloeduitstorting te verwijderen. Bij abcesoperaties worden postoperatief antibiotica gegeven.

Het herstel na ruggenmergcompressie is afhankelijk van de ernst van het probleem. Ook kunnen hart- en ademhalingscomplicaties het herstel van de patiënten negatief beïnvloeden. Directe chirurgie en agressieve postoperatieve revalidatie, zorgen voor de beste resultaten. In het geval van tumoren en ruggenmergcompressie, hangt de mate van herstel af van het soort kanker. Een decompressie-operatie bij patiënten met epidurale abcessen, is het meest effectief als deze wordt uitgevoerd vóór het begin van ernstige zwakte.

Huidig klinisch onderzoek richt zich ook op neurale prothesen en stamceltherapie bij traumatische letsels van het ruggenmerg. Deze revalidatiebehandelingen zijn echter experimenteel. Gespecialiseerde revalidatiecentra die ergo- en fysiotherapie aanbieden, zijn een must. Ruggenmergletsel kan ook verwoestende psychologische en psychosociale gevolgen hebben. Psychologische en psychiatrische ondersteuning kunnen ook nodig zijn.