U wenst informatie over
- Het enkelgewricht is een scharniergewricht tussen het onderbeen en het sprongbeen van de voet en wordt gestabiliseerd en bij elkaar gehouden door gewrichtsbanden of ligamenten alsook een gewrichtskapsel.
- Bij een verzwikking of verstuiking van de enkel kunnen deze structuren verrekken of scheuren.
vraag
Wat is het
- Een enkelverstuiking of distorsio, is een plotse kanteling en/of torsie van de enkel waarbij enkelgewrichtsbanden (ligamenten) uitrekken of scheuren. Soms kan ook het bot breken.
- Vaak voorkomend bij spring- of contactsporten.
vraag
Klachten
- In eerste instantie is pijn, vaak aan de buitenzijde van de enkel aanwezig.
- Zwelling onmiddelijk of na paar uur is frequent.
- Bloeduitstorting wijst op gedeeltelijke of gehele scheur van de enkelbanden of kan ook gezien worden bij een breuk van de enkel. 1
- Steunen is nadien niet altijd mogelijk.
vraag
Diagnose
- Op basis van het specifieke verhaal bij een sportongeval
- Het hierboven beschreven klachten patroon
- Radiografie: wanneer uit te voeren (Ottawa Rules)
- Röntgendiagnostiek is enkel geïndiceerd wanneer er sprake is van pijn op het bot van binnen- of buitenenkel of in de middenvoet en daarenboven een van volgende symptomen zich voordoet:
- Onvermogen de enkel te belasten (vier stappen te doen);
- Pijn bij palpatie van de distale 6 cm van de posterieure zijde van het scheenbeen of de knobbel van de binnenenkel;
- Pijn bij palpatie van de distale 6 cm van de posterieure zijde van het kuitbeen of het uiteinde van de buitenste enkelknobbel;
- Pijn bij palpatie van de basis van het voetwortelbeentje van de kleine teen;
- Pijn bij palpatie van het os naviculare.
- Wat als op radiografie geen breuk wordt gezien na een verzwikking?: dan is de kans nog zeer reëel dat er een letsel is aan de gewrichtsbanden (ligamenten).
- Letsel aan de enkelbanden (indeling):
- Graad1: Verrekking van de enkelbanden.
- Graad 2: Gedeeltelijke scheur van de enkelbanden.
- Graad 3: Volledige ruptuur van de enkelbanden.
- Letsel aan de enkelbanden (indeling):
vraag
Waarom wordt er behandeld
- Zo snel mogelijk de zwelling te verminderen.
- Het steunen en stappen terug mogelijk maken.
- Een stevig gevoel in de enkel te herwinnen en blijvend verzwikkings- of onzekerheidsgevoel te voorkomen.
vraag
De behandelingskeuze is afhankelijk van
- De mogelijkheid om te steunen op de voet en enkel.
- De radiografie: zo toch een breuk wordt gezien, ook zo te behandelen.
Niet operatief
- Eerste aanpak zo snel mogelijk na trauma: ijs aanbrengen, hoogstand van de enkel en het been, rust en steunverband (PRICE principe):
- Protection: bescherming door krukken +/- gips of brace
- Rest: relatieve rust, stappen kan van zodra mogelijk binnen de pijngrenzen
- Ice: ijs applicatie
- Compression: drukverband, elastische brace vermindert de zwelling
- Elevation: hoogstand
vraag
Meer uitleg over de conservatieve behandeling
- Wanneer huisarts of spoedgevallen contacteren?:
Bij uitgesproken zwelling en wanneer steunname onmogelijk is - Radiografie: zie diagnose
- Gipsbehandeling is vooral van nut wanneer steunname en belasten in eerste instantie niet mogelijk zijn wegens de pijn en zwelling; Meestal wordt een (open) gips aangelegd voor 1 week tot 10 dagen. Ijs kan tegen de gips worden gelegd voor 15-20 minuten en dit 3 tot 4 maal per dag.
- Langere behandeling met gips is meestal niet nodig tenzij er een breuk werd vastgesteld
- Bij graad 3 verstuiking kan een brace zinvol zijn tot 3 Ã maximaal 6 weken na het trauma. De heling van het ligament krijgt hierdoor wat extra rust.
- Na een enkelverstuiking probeert men, van zodra mogelijk, te steunen, mobiliseren en verstevigen. Vandaar belang van kinesitherapie (functionele revalidatie).
- Functionele revalidatie omvat verstevigings- en stabiliserende kine van de enkel gecombineerd met ontstekingsremmende behandeling. Dit is bij elke enkelverstuiking nuttig. Door de enkel extra op te trainen kan men de blijvende instabiliteit vaak voorkomen.
- Operatief herstel van gescheurde enkelbanden is in de acute fase zelden aangewezen.
vraag
Blijvende last na enkelverstuiking
- Zwelling gedurende meerdere weken tot maanden na verzwikking is mogelijk, 10% van de graad 3 letsel heeft nog klachten na 1 jaar.
- Oorzaken van blijvende last na verzwikking (minstens 3 maand):
- Kraakbeenletsel
- Blijvende ontsteking van het enkelgewricht met inklemming
- Blijvend verhoogde verzwikkingsneiging= instabiliteit, die niet met kine kon worden opgevangen
- Chronisch Pijnsyndroom
- Occulte barst
Operatief
Een enkelverzwikking wordt in principe niet geopereerd.