U wenst informatie over
Het sleutelbeen is een van de botten in ons lichaam die het gemakkelijkst breekt. Een sleutelbeenbreuk geneest meestal goed vanzelf. Ingewikkelde breuken moeten soms operatief hersteld worden met inwendige hulpmiddelen die het bot fixeren.
vraag
Waar zit het sleutelbeen
- We hebben twee sleutelbeentjes: een aan weerszijden van de hals. Elk sleutelbeen is een lang dun bot, waarvan het grootste deel alleen door huid bedekt is. Daardoor kan u uw eigen sleutelbeenderen gemakkelijk zien zitten, voelen bewegen en zelfs vastnemen. De meeste andere botten van ons lichaam zijn bedekt door spierlagen.
- Aan beide uiteinden van het sleutelbeen zit een gewricht. Daarmee maakt het een beweeglijke verbinding met het borstbeen aan het ene uiteinde en het puntje van het schouderblad aan het andere uiteinde.
- Ons sleutelbeen speelt een belangrijke rol in de vrije beweging van onze armen. Het beschermt ook belangrijke bloedvaten en zenuwen naar de arm, die vlak onder het sleutelbeen doorlopen
vraag
Wat gebeurt er
- De sleutelbeenbreuk is een van de meest voorkomende botbreuken, vooral bij kinderen en jonge volwassenen. Het bot van je sleutelbeen wordt namelijk pas na uw twintigste helemaal hard. Ook oudere mensen lopen meer risico, omdat hun botten met de leeftijd minder stevig worden.
- Elke harde val of slag op de schouder kan het sleutelbeen doen breken. Wielrenners, ruiters en beoefenaars van contactsporten lopen daardoor meer risico. De breuk kan ook het gevolg zijn van een verkeersongeval.
- Het sleutelbeen breekt meestal in het midden, omdat het daar het minst sterk is. Het kan ook aan een van de uiteinden, of zelfs op verschillende plaatsen tegelijk gebroken zijn. Bij kinderen gaat het vaak om een twijgbreuk: alleen het bot vanbinnen is geknakt, het beenvlies dat om het bot zit is nog heel.
- Soms liggen de gebroken stukken nog mooi naast elkaar. Soms zijn ze verschoven en vormen een hoek met elkaar. Scherpe uiteinden van het gebroken bot kunnen de bloedvaten en zenuwen in de buurt beschadigen, maar dat is heel zeldzaam. Als de stukken door de huid heen steken spreekt men van een open breuk. In dat geval kunnen ziektekiemen in de wonde dringen en er een botinfectie veroorzaken. Hoe harder de klap of hoe zwaarder het ongeval was, des te zwaarder natuurlijk de gevolgen. Bij ongeveer één op drie sleutelbeenbreuken is er nog andere schade, zoals een gebroken rib of schouder.
vraag
Klachtenpatroon
- Pijn in de schouder. Die pijn wordt erger wanneer u uw arm probeert op te tillen of wanneer er op het sleutelbeen gedrukt wordt.
- Uw schouder hangt naar beneden en naar voren.
- Een krakend of schurend geluid wanneer u uw schouder beweegt.
- Stijfheid of moeite om uw arm te bewegen.
- Zwelling en een bloeduitstorting op de plaats van de breuk.
- De huid boven de breuk puilt uit of staat strak gespannen, omdat er een stukje bot tegenaan duwt. De huid kan ook doorboord zijn door het bot.
- Heel soms voosheid.
vraag
Diagnose
- Uw verhaal en een uitwendig lichamelijk onderzoek maken meestal al duidelijk wat er aan de hand is.
- Een röntgenopname – een RX-foto – toont in hoeveel stukken het bot gebroken is en of ze ten opzichte van elkaar verschoven zijn.
- Een CT-scan om een 3D beeld te hebben van de breuk.
- Klinisch onderzoek om een letsel aan een zenuw of bloedvat uit te sluiten.
Niet operatief
Wanneer een kind het sleutelbeen breekt, geneest dat meestal zonder dat er een operatie nodig is. 1
Dat geldt ook voor elke eenvoudige breuk, als de stukken van het bot niet (te veel) verschoven zijn ten opzichte van elkaar.
vraag
Meer uitleg over de niet operatieve behandeling
- Pijnstillers helpen tegen de pijn, die de eerste dagen behoorlijk hevig kan zijn.
- Een ijskompres vermindert de pijn en de zwelling.
- Een draagdoek – ook mitella genoemd - ondersteunt de arm en vermindert daardoor de pijn. Dat is de enige behandeling als het om een heel eenvoudige breuk gaat.
Draag de mitella liefst een tiental dagen. Wanneer de pijn minder wordt mag je haar uitlaten - Ook een cijfer 8-verband helpt om de pijn te verminderen. Je schouderzone wordt dan gefixeerd met een strak verband, dat als een liggend cijfer acht over borst en bovenrug en onder beide oksels door loopt.
- Zodra de pijn minder is en als de dokter het toelaat, mag je draaioefeningen doen om te voorkomen dat je schouder verstijft. Na enkele dagen mag je, binnen de pijngrens, opnieuw alle bewegingen maken. Na enkele weken kan je weer bijna alle bewegingen pijnloos uitvoeren.
- Sportverbod en werkongeschiktheid zijn verschillend bij elke patiënt en wordt besproken op de raadpleging
- Kinderen zijn al na een drietal weken genezen, voor volwassenen duurt het zo’n zes weken tot drie maanden voor de breuk geheeld is. Tijdens het genezingsproces en ook daarna nog kun je op de plaats van de breuk een knobbeltje voelen. Dat is helemaal normaal. Het sleutelbeen kan ook wat korter worden dan vroeger, maar dat heeft doorgaans geen invloed op je bewegingsvrijheid.
- Soms wil de breuk niet genezen. Dan ontstaat pseudoartrose: er wordt een vals gewricht gevormd. Veroorzaakt dat te veel pijn, dan kan een ingreep noodzakelijk zijn.
Operatief
Plaat- en schroefosteosynthese . We gebruiken voorgevormde platen in titanium of inox 1 die we met schroeven vastzetten op beide uiteinden van de breuk.
Meer info ivm uw opname en de verdoving.
Operatie: samengevat
Verblijf
Opname van 24u. Nuchter binnenkomen de dag van de ingreep.
Anesthesie
Algemene verdoving
Duur operatie
1 uur
Wondgenezing
De draadjes moeten verwijderd worden op de raadpleging orthopedie na twee weken
Immobilisatie
Draagdoek, vrij bewegen mag.
Kinesitherapie
Ja
Wassen
Wonde 2 weken droog houden, douchen mag
Sporten
Na 6 tot 12 weken. Lopen mag van zodra de wonde genezen is.
Autorijden
Na 2 - 6 weken.
Volledig herstel
3 - 12 maanden
Operatie: uitgebreide uitleg
vraag
Wanneer wordt een sleutelbeen met een operatie behandeld
- de breuk ingewikkeld is of als de botdelen erg verschoven zijn ten opzichte van elkaar.
- het om een open breuk gaat en de botdelen door de huid steken.
- de breuk niet vanzelf wil genezen en er pseudoartrose is ontstaan.
- sneller herstel nodig is. Bijvoorbeeld voor professionele sporters is dat een belangrijk argument.
vraag
Hoe verloopt de ingreep
- De ingreep verloopt onder algemene anesthesie
- Daarna maakt de chirurg een sneetje boven het sleutelbeen.
- De breuk wordt hersteld door middel van een plaat en schroeven op het sleutelbeen.
- De huid wordt gesloten met een doorlopend draadje en bedekt met steristrips 1
- Na de operatie krijgt u een draagdoek om. De volgende dag mag u naar huis.
- U mag uw arm en schouder meteen weer bewegen, De ingreep laat een litteken na op een zichtbare plaats.
vraag
Beleid na ontslag
- De arm bevindt zich in een schouderverband zolang de pijn
- Wondverzorging
- Voor u het ziekenhuis verlaat, wordt het verband ververst. Het verband moet altijd droog en proper blijven. Meestal zijn het waterafstotende verbanden die U niet hoeft te vervangen. U mag een douche nemen maar de verbanden mogen niet weken in een bad.
- Indien het verband loskomt, mag U ze vervangen door nieuwe die U vrij kan kopen bij de apotheek. Bij twijfel, raadpleeg Uw huisarts. De verbanden worden definitief verwijderd tijdens de controle consultatie twee weken na de ingreep.
- De korstjes moeten vanzelf vallen, dit geeft de mooiste littekens. Eens de korstjes gevallen zijn, mag u de littekens met hydraterende zalf insmeren om de huid soepel te maken.
Let altijd op roodheid, zwelling, sijpelende wonde langs de snede, koorts en toenemende pijn. Indien één van deze tekens optreedt, neemt u best contact met uw huisarts.
vraag
Controle en opvolging
- Na 2 weken worden de hechtingen verwijderd.
- Na 3 en 6 maanden gebeurt een RX-opname.
- Jaarlijkse controle.
vraag
Revalidatie
- Stijfheid is een natuurlijk maar tijdelijk gevolg na een ingreep. Bij het aankleden begint u best met de betrokken arm. Bij het uitkleden begint u met de gezonde kant. Vermijd bruuske bewegingen.
- Beweeg onder de pijngrens, oefen regelmatig zoals aangeleerd tijdens de opname, vanaf eerste dag, 3x per dag, 5 minuten .
- Het gebroken been hoort na zes weken terug aan mekaar te kleven.
- Tijdens de eerste zes weken moet u dus voorzichtig zijn.
- De leeftijd en conditie bepalen mee hoe goed de operatie lukt en hoe snel je geneest.
- Kinesitherapie start onmiddellijk, na twee weken of na zes weken in functie van de ingreep.
- De kinesist begeleidt u bij de oefeningen maar u moet de oefeningen zelf verschillende keren per dag doen.
- Oefen veel en leer uzelf weer alle dagelijkse bewegingen aan, maar forceer niets en blijf altijd onder de pijngrens.
- Na een drietal maanden kan u bijna alle bewegingen weer uitvoeren die u nodig hebt in je dagelijkse leven.
vraag
Eventuele verwikkelingen:
- Wondproblemen treden soms op omdat het sleutelbeen zo oppervlakkig ligt. Roodheid, zwelling, toenemende pijn en vochtverlies langs de snede zijn tekens van een wondprobleem. Raadpleeg uw huisarts of de specialist onmiddellijk.
- Infectie van het bot treedt zelden op, maar als dit gebeurt moet er soms opnieuw geopereerd worden voor een spoeling van het sleutelbeen en soms zelfs het tijdelijk verwijderen van de plaat.
- Een frozen shoulder. Dit is het tijdelijk stijf worden van de schouder. Meestsal is dat goedaardig en verdwijnt de stijfheid vanzelf . Soms duurt dat wel tot 1 jaar.
- Tromboflebitis: de vorming van een bloedklonter in de aders. Dat is zeldzaam na een schouderoperatie. Loop vooral genoeg rond, om dit te voorkomen.
- Schade aan een bloedvat of zenuw is ook erg zeldzaam. Een zenuwprobleem komt meestal vanzelf in orde na enkele maanden.
- Een pneumothorax of klaplong kan samen met een clavicula optreden. De klaplong onststaat tijdens het trauma en wordt dan ook meestal bij opname vastgesteld. Soms is er een heel kleine klaplong die pas na de operatie duidelijk wordt; De tekens zijn kortademigheid en klam gevoel. Raadpleeg uw huisarts of de specialist.
- Soms wil de breuk niet helen, maar dat gebeurt minder vaak dan na een niet-operatieve behandeling.
- De huid kan voos blijven op de plaats van het litteken.
- Soms irriteert de plaat. Dan moet hij chirurgisch weer verwijderd worden. Een plaat mag er ten vroegste 1,5 jaar na de operatie weer uit.
