Duimbasisartritis

Wat?

• Arthritis van het trapezio-metacarpale of carpo-metacarpale (CMC) gewricht

Epidemiologie

• Zeer frequente vorm van arthritis in de hand
• Enkel arthritis van het distaal interphalangeaal gewricht (DIP) is frequenter

Anatomie

• Het CMC gewricht is een biconcaaf zadelgewricht
• Het trapezium heeft een palmaire groeve voor de flexor carpi radialis (FCR) pees
• Ligamenten (7)
  • 3 dorsale ligamenten: dikker dan de volaire ligamenten, grote cellulaire dichtheid en meeste proprioceptieve zenuwuiteinden
  • 2 volaire ligamenten: dun en histologisch aspect van gewrichtskapsel met lage cellulaire dichtheid
  • 2 ulnaire ligamenten
• Biomechanica: bij pinching manoeuvre is de reactieve kracht uitgeoefend thv het CMC-I gewricht tot 13 maal de kracht gemeten thv de vingertoppen

Classificatie

• Dell’s classificatie geniet onze voorkeur owv combinatie radiografische en klinische factoren:
  • Graad I
    vernauwing gewrichtsspleet met subchondrale sclerose, zonder osteophyten of subluxatie
  • Graad II
    matige osteophytose, reduceerbare metacarpale subluxatie van minder dan 1/3de van het metacarpale gewrichtsoppervlak
  • Graad III
    significante osteophytose, reduceerbare metacarpale subluxatie van meer dan 1/3de van het metacarpale gewrichtsoppervlak
  • Graad IV
    totale destructie van de gewrichtsruimte met uitgesproken osteophytose en trapezio-metacarpale ankylosis 

Klinische presentatie

• Symptomen
  • Pijn thv de duimbasis
  • Hinder bij pinch manoeuvre en grijpen
  • Concomitant carpal tunnel syndroom tot 50%

• Fysiek onderzoek
  • Pijn
    • Bij palpatie van het radiovolaire aspect van het CMC-I gewricht (fig)
    • Bij CMC grind test: onderzoeker blokkeert trapezium met 1 hand en supineert duim met andere hand (fig)
    • Bij weerstandstest oppositie of pinch
  • Stand en beweging
    • Shoulder sign (dorsale/radiale subluxatie)
    • Flexie/adductie contractuur thv het CMC-I gewricht
    • MCP hyperextensie (zig-zag deformiteit)
    • MCP flexiebeperking (meten oppositie en retropulsie volgens Kapandji – fig)
  • Zwelling 
  • Shoulder sign, suggestief voor subluxatie (fig)
  • Crepitatie bij circumductie
    
    

Behandeling

• Niet-operatief
  • Symptomatische behandeling
    • NSAIDS
    • Nachtelijke rustspalk – type duimbasis orthese (fig)
    • Infiltratie met langwerkende corticoïdenpreparaten (type Depo-Medrol) (fig)
      • Techniek:
        • patiënt in ontspannen houding (zittend of liggend)
        • axiale tractie op de duim verbreedt de gewrichtsspleet en vergemakkelijkt intra-articulaire injectie 
          
          
• Operatief
  Meest frequente behandelingsmodaliteiten:
  
  1. Resectie van het trapezium + LRTI (ligament reconstruction and tendon interposition)

• Trapiëzectomie is waarschijnlijk de belangrijkste component in de behandeling en vormt wereldwijd nog steeds de gouden standaard in de behandeling van duimbasisarthritis
• Geïndiceerd bij Graad II tot IV
• Flexor carpi radialis (FCR) pees wordt meest frequent gebruikt voor suspensie van metacarpaal na trapeziëctomie
• Veel gevolgde techniek: Burton-Pellegrini

2. Duimbasisprothese

• Bolprothese
• Minder lange follow-up dan bij trapeziëctomie, maar recente studies tonen geen verschillen in mobiliteit, pijnreductie, patiënttevredenheid en functionele beperking
• Geïndiceerd bij Graad II tot III
• Betere resultaten bij vrouwen dan bij mannen
• Relatieve contraïndicaties zijn jeugdige leeftijd en arthritis in het STT gewricht (scaphoïd-trapezium-trapezoid)
  
  

Complicaties

• Residuele pijn ter hoogte van de duimbasis 
• Voosheid rondom het litteken is frequent
• De Quervain tendinitis en luxatie van de prothese zijn luxaties specifiek voor de duimbasisprothese
  
  

Flowchart